1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền công nghệ số

những khái niệm về cách kiếm tiền online (electronic money/e-money) hiện nay trên thế giới thường được hiểu ở phạm vi khá rộng. Ví dụ, ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) biểu hiện tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được dùng rộng rãi để tiến hành thương lượng trả tiền cho những doanh nghiệp khác không hề là doanh nghiệp phát hành. Còn nhà băng trả tiền quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là giá trị được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông tin về khoản tiền hoặc giá trị khả dụng của khách hàng được lưu trữ trên một trang bị điện tử thuộc sở hữu của quý khách. Các định nghĩa này tương đối phức tạp, có thể gây ra lầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền công nghệ số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).

Xem thêm: hướng dẫn sử dụng mt4

Trong thực tế, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với các loại tiền khác phê duyệt 4 đặc điểm chính. Trước hết, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đó, tiền điện tử có phần nhiều 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), luận bàn (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Đồng thời, tiền điện tử cũng luôn được biểu hiện dưới dạng trị giá của tiền pháp định của một đất nước (thí dụ Việt Nam Đồng, USD, SGD...). Thêm nữa, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) đảm bảo.

Thứ 2, tiền điện tử có thể do ngân hàng phát hành hoặc cũng có thể do tổ chức phi ngân hàng phát hành. Như thế nên, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, các quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với các doanh nghiệp phát hành tiền điện tử. Đối với các nhà băng, NHTW có hệ thống các quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ bắt buộc, bảo hiểm tiền gửi… Đối với các doanh nghiệp phi ngân hàng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường nhật phải tiến hành ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).

Thứ ba, tiền điện tử có công thức đảm bảo tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng tỷ lệ dữ trữ yêu cầu tại NHTW, còn tiền điện tử do các công ty phi nhà băng phát hành sẽ được đảm bảo bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống ngân hàng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Thông thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn nhiều so với tỷ lệ dự trữ đề nghị do các quy định an toàn ứng dụng đối với các đơn vị này thấp hơn phổ thông so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại 1 số đất nước theo cách tiếp cận cẩn trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm dị biệt chủ chốt giữa tiền nhà băng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).

Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm hai loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại thông minh gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.

Xem thêm: đường ma là gì

Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB định nghĩa như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền phương pháp số không chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người tăng trưởng phần mềm (developers) thường song song là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và ưng ý trả tiền giữa các thành viên của một cùng đồng ảo nhất quyết”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được dùng cho lăng xê hay những trò chơi trên app Facebook... Theo đó, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo không hề là tiền pháp định nên ko gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW đảm bảo. Những doanh nghiệp phát hành tiền ảo cũng không chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Song song, phạm vi hoạt động của tiền ảo thường khá hẹp chỉ trong phạm một cộng đồng và sử dụng cho mục tiêu khăng khăng (thí dụ, game online). Kể cách khác, tiền ảo mang phổ thông đặc điểm của hàng hóa luận bàn hơn là một đồng tiền. Mặc dầu vậy, hiện nay tiền ảo đang từng thao tác vững mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn bổn phận của doanh nghiệp phát hành mà ko gắn với phận sự của NHTW và phạm vi hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cùng đồng như nêu trên.

Còn tiền công nghệ số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được tạo ra bởi những thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, bàn thảo hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ tư nhân hay đơn vị nào (trừ khi được NHTW trực tiếp phát hành). Thí dụ tiêu biểu của tiền phương pháp số là Bitcoin, Ethereum... Có thể xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có nhiều đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng thanh toán, còn khả năng tích tụ trị giá thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dầu vậy, tiền kỹ thuật số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở thành tiền điện tử với lý do quan yếu nhất là sự công nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW các quốc gia không thừa nhận, đồng tiền công nghệ số sẽ ko được bảo đảm và không có khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền công nghệ số đang được vững mạnh theo hướng khai thác những lợi thế, Ưu điểm của phương pháp chuỗi khối - blockchain (như chi phí đàm phán thấp, độ an toàn bảo mật cao, thuận lợi, chóng vánh...) hơn là theo hướng dùng đồng tiền kỹ thuật số như 1 đồng bạc thực sự.

Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm ấy là tiền di động (mobile money), nghĩ rằng tiền di động và tiền điện tử không giống nhau. Tuy nhiên, theo định nghĩa của Hiệp hội thông báo di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà cung cấp nguồn vốn qua điện thoại di động. định nghĩa này rộng và bao hàm hồ hết ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là từ góc độ người tiêu dùng. Theo đấy, với thực chất là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do công ty (thường là nhà mạng) sản xuất nhà cung cấp trung gian thanh toán phát hành và định danh quý khách thông qua hạ tầng dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần kết liên với account ngân hàng. Doanh nghiệp tài chính quốc tế (IFC) cũng cho rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong ấy những đàm phán trả tiền và tài chính được tiến hành trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với tài khoản ngân hàng.

hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam

Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy thế, một vài văn bản đã quy định các dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật ngân hàng Nhà nước (2010), Luật các tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền ko dùng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ nhà băng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán không sử dụng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra khái niệm rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là giá trị tiền tệ lưu trữ trên những công cụ điện tử được trả trước bởi quý khách cho ngân hàng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán để tiến hành giao dịch thanh toán và được đảm bảo giá trị tương ứng tại nhà băng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.

So sánh với các định nghĩa trên thế giới, có thể thấy khái niệm trong dự thảo khá thích hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan yếu hơn là việc thống nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp giới hạn rõ ràng khuôn khổ của tiền điện tử mà còn giúp công việc quản lý được thống nhất về một manh mối là NHNN, trong khoảng đấy lấp được lỗ hổng trong công tác điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.

song song, những quy định trong dự thảo liên quan tới đơn vị phi nhà băng cũng giúp phân biệt rõ doanh nghiệp phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với đơn vị hoạt động không phép, phạm pháp. Qua đó, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp những cơ quan có thẩm quyền trong ngăn dự phòng các hành vi tù túng trong ngành nghề này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời kì qua.

Nắm bắt thiên hướng, cập nhật thông tin về mql5 tại Việt Nam